บทเรียนที่ 1: การเจริญสติในอิริยาบถ

การเจริญสติในอิริยาบถเป็นพื้นฐานสำคัญของการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานในหมวดกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน เป็นการฝึกให้มีสติรู้ตัวทั่วพร้อมในทุกการเคลื่อนไหวของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นการเดิน ยืน นั่ง หรือนอน เพื่อให้จิตอยู่กับปัจจุบันขณะและลดการฟุ้งซ่าน

หลักการปฏิบัติคือ:

• เมื่อเดิน ก็ให้รู้ชัดว่ากำลังเดิน
• เมื่อยืน ก็ให้รู้ชัดว่ากำลังยืน
• เมื่อนั่ง ก็ให้รู้ชัดว่ากำลังนั่ง
• เมื่อนอน ก็ให้รู้ชัดว่ากำลังนอน

การ "รู้ชัด" ในที่นี้หมายถึงการรับรู้ด้วยสติที่บริสุทธิ์ โดยไม่มีความคิดปรุงแต่งหรือคำวิจารณ์เข้ามาแทรกแซง เป็นเพียงการตามรู้กายในปัจจุบันขณะนั้นๆ การฝึกเช่นนี้อย่างสม่ำเสมอจะทำให้สติมีความตั้งมั่นและต่อเนื่อง เกิดเป็นกำลังในการพิจารณาสภาวธรรมที่ละเอียดลึกซึ้งยิ่งขึ้นไป และยังสามารถนำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้เป็นอย่างดี ทำให้ทุกการกระทำเป็นการปฏิบัติธรรมได้